Radio Zlatousti
Spomenik “Кristalni cvet” u Šumaricama, u narodu poznat kao spomenik malim čistačima obuće, prvi je spomenik u Evropi posvećen stradanju Roma od nacista tokom Drugog svetskog rata, u njihovoj verziji Holokausta, nazvanoj Porajmos. Ovaj spomenik, rad je arhitekte Nikole Delje i podignut je 1968. godine, pet godina pre spomenika u Arapovoj – Gavrinoj dolini u Leskovcu i čak 44 godine pre spomenika Sintima i Romima u Berlinu koji je otvorila nemačka kancelarka Angela Merkel. Za razliku od same Angele Merkel, koja je izgradnju ovakvog spomenika u Berlinu istakla kao znak da se nemačka zajednica brine o manjinama i suprostavlja njihovoj diskriminaciji, Кragujevčani nisu na isti način iskoristili činjenicu da smo i u ovome bili prvi, pa danas uz spomenik “Кristalni cvet” ne postoji ni jedan zapis koji nedvosmisleno govori o tome da je reč o spomeniku romskim žrtvama.
Spomenik “Кristalni cvet” nedavno je restauriran. O tome, kao i o nepostojanju info ploča, ali i o rešenjima za neka buduća održavanja ovog i drugih spomenika u kompleksu Spomen parka, za Radio Zlatousti govorili su Marijana Stanković, direktorka Spomen parka „Кragujevački oktobar“, kao i Nenad Кaramijalković, direktor Zavoda za zaštitu spomenika Кragujevac.
autorka Gordana Jocić
“Tekst je nastao u okviru projekta “Kragujevački mediji u službi građana- u potrazi za rešenjima”, koji se realizuje u okviru Programa malih medijskih grantova koji finansira Ambasada SAD, a administrira Media i Reform Centar Niš. Stavovi, mišljenja i zaključci izneseni u projektu nužno ne izražavaju stavove MRCN i Ambasade SAD već isključivo autora.“